کمپرسورهای اسکرال به‌عنوان مرکز ثقل بسیاری از سیستم‌های برودتی شناخته می‌شوند. طراحی ساده، کارایی انرژی بالا و عملکرد آرام این نوع کمپرسورها، آن‌ها را به گزینه‌ای محبوب در سردخانه‌ها و سیستم‌های تهویه مطبوع تبدیل کرده است. با این حال، نگهداری نادرست می‌تواند باعث کاهش طول عمر، خرابی‌های پرهزینه و افت راندمان سیستم شود. در این مقاله، به ۵ اشتباه رایج در نگهداری کمپرسور اسکرال پرداخته و روش‌های جلوگیری از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

چرا نگهداری کمپرسور اسکرال اهمیت دارد؟

• کمپرسور = قلب سیستم برودتی: هر گونه اختلال در عملکرد آن، کل سیستم را مختل می‌کند.
• تأثیر بر راندمان انرژی: خرابی در کمپرسور باعث مصرف برق بیشتر و کاهش بازده سیستم می‌شود.
• هزینه بالای تعمیر و تعویض: کمپرسور اسکرال معمولاً گران‌قیمت است و تعویض یا تعمیر آن با وجود ساختار هرمیتیک، به‌صرفه نیست .

۵ اشتباه رایج در نگهداری کمپرسور اسکرال

کمپرسورهای اسکرال به دلیل طراحی ساده، راندمان بالا و عملکرد کم‌صدا، یکی از پرکاربردترین اجزای سیستم‌های برودتی و تهویه مطبوع هستند. با این حال، حساسیت بالای آن‌ها در برابر شرایط کاری نامناسب باعث می‌شود کوچک‌ترین خطا در نگهداری، به خرابی جدی و هزینه‌های سنگین منجر شود. آشنایی با اشتباهات رایج در نگهداری کمپرسور اسکرال و رعایت اصول صحیح سرویس، کلید افزایش طول عمر و بهره‌وری این نوع کمپرسورهاست.

۱) استفاده از مبرد یا روغن ناسازگار

پیامد: استفاده از مبرد یا روغن نامناسب، مانند ترکیب نادرست POE با مبرد، موجب افت روانکاری داخلی، افزایش دمای تخلیه، خوردگی سیم‌پیچ و سایش اجزای داخلی می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که کمبود روانکاری یکی از علل اصلی خرابی است .

راه‌حل:

• همیشه از مبرد و روغن مطابق اطلاعات پلاک کمپرسور استفاده کنید (مثلاً روغن POE برای R410A).
• در هنگام تعویض مبرد یا سیستم، روغن را کامل تخلیه و با نوع مناسب جایگزین نمایید.

۲) بی‌توجهی به فیلتر درایر و اویل سپراتور

پیامد: نبود نگهداری کافی برای فیلتر درایر باعث ورود رطوبت، اسید و ذرات معلق به مدار شده که در ادامه منجر به گرفتگی شیر انبساط، کاهش برگشت روغن و آسیب به کمپرسور می‌شود.

راه‌حل:

• فیلتر درایر باید به‌صورت دوره‌ای (بر اساس میزان بار و شرایط محیطی) تعویض شود.
• عملکرد اویل سپراتور را بررسی کنید تا روغن کافی و بدون ناخالصی به کمپرسور بازگردد.

۳) تهویه ضعیف کندانسور و مدیریت بار حرارتی

پیامد: عدم تهویه مناسب کندانسور باعث افزایش دمای تخلیه، افت راندمان، آمپرکِشی بالا و فشار بیش از حد بر کمپرسور می‌شود. مطالعه‌های فنی نشان می‌دهند گرمای اضافی، موجب خرابی زودهنگام اجزای داخلی می‌شود .

راه‌حل:

• کویل کندانسور را مرتباً شست‌وشو دهید.
• دور فن را کنترل کرده و دمای محیط نصب را مناسب انتخاب کنید.

۴) تنظیم نبودن سوپرهیت و برگشت مایع (Liquid Slugging)

پیامد: سوپرهیت پایین یا متغیر باعث ورود مایع به کمپرسور شده و شل شدن روغن، پایین آمدن راندمان و حتی شکست مکانیزم اسکرال را به همراه دارد.

راه‌حل:

• شیر انبساط را کالیبره نگه دارید.
• سوپرهیت را بایستی در محدوده تنظیم توصیه‌شده نگه دارید.
• در صورت لزوم از آکومولاتور جهت محافظت کمپرسور استفاده کنید.

۵) شورت‌سایکلینگ (Short Cycling) و مشکلات برق (ولتاژ و فاز)

پیامد: روشن و خاموش شدن مکرر (شورت‌سایکلینگ)، تجمع حرارت در کمپرسور و استهلاک شدید را به دنبال دارد. همچنین ولتاژ نامناسب یا برهم‌خوردن فاز در سیستم‌های سه‌فاز باعث افزایش مصرف برق، گرمای بیش از حد و آسیب الکتریکی می‌شود .

راه‌حل:

• از تایم‌دیلی استفاده کنید تا کمپرسور زمان خاموشی مناسب داشته باشد.
• ولتاژ ورود، تعادل فازها و صحت جریان چرخش را به‌صورت دوره‌ای پایش کنید.

نشانه‌های خرابی ناشی از نگهداری بد

• افزایش صدا و لرزش: نشان‌دهنده سایش داخلی یا بی‌تعادلی در سیستم است.
• داغ شدن بیش از حد بدنه کمپرسور: ناشی از ضعیف شدن خنک‌سازی یا مشکل روغن‌کاری.
• افت سرمایش و افزایش آمپر مصرفی: نشانه فشار بیش از حد یا کاهش اختلال در عملکرد سیستم برودتی.

در یک نگاه: راهکارهای جلوگیری از خرابی کمپرسور اسکرال

مورد نگهداری	پیامد در صورت غفلت	توصیه کاربردی
نوع روغن/مبرد	سایش و خرابی داخلی	بررسی پلاک کمپرسور
فیلتر درایر	ورود رطوبت و اسید	تعویض دوره‌ای
تهویه کندانسور	داغ شدن کمپرسور	شست‌وشوی کویل
کنترل سوپرهیت	برگشت مایع	کالیبراسیون دقیق
کنترل برق	آمپرکشی و استهلاک	تایم دیلی + ولتاژ ثابت

انتخاب اویل سپراتور بر اساس ظرفیت چیلر یا سیستم سردخانه

یکی از اجزای حیاتی که نقش مستقیمی در سلامت کمپرسور اسکرال دارد، اویل سپراتور (Oil Separator) است. عملکرد صحیح این قطعه، تضمین‌کننده برگشت به‌موقع و کافی روغن به کمپرسور است که برای روانکاری و خنک‌کاری ضروری است. عدم انتخاب صحیح اویل سپراتور، می‌تواند باعث کمبود روغن در مدار، استهلاک بیش از حد و حتی قفل‌شدن مکانیزم اسکرال شود.

تقسیم‌بندی اویل سپراتورها بر اساس ظرفیت سرمایشی

در اینجا راهنمایی مختصر برای انتخاب اویل سپراتور با توجه به ظرفیت کلی سیستم برودتی آورده‌ایم:

ظرفیت سرمایشی (تن تبرید)	مدل پیشنهادی اویل سپراتور	برندهای معتبر پیشنهادی	نوع مناسب مبرد
۲۰ – ۵۰ تن	مدل‌های متوسط با اتصالات ⅝ یا ¾ اینچ	Sporlan, Castel	R22، R407C، R404A
۵۰ – ۱۰۰ تن	مدل Heavy-Duty با جداساز عمودی	Danfoss, Emerson	R410A، R134a
بالای ۱۰۰ تن	مدل‌های صنعتی چندمرحله‌ای	Bitzer، Refco	R507، R404A

نکات مهم هنگام خرید اویل سپراتور برای تونل انجماد و سیستم‌های زیرصفر

سیستم‌های دمای پایین مانند تونل انجماد، نسبت به نوسان فشار و عدم برگشت روغن، حساسیت بیشتری دارند. انتخاب نادرست اویل سپراتور در این سیستم‌ها، خطر خرابی زودهنگام کمپرسور را دوچندان می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین فاکتورها در خرید اشاره می‌کنیم:

۱. انتخاب برند معتبر

• برندهایی مانند Castel، Sporlan، Danfoss و Emerson دارای کیفیت ساخت بالا، بدنه مقاوم در برابر فشار و طراحی مناسب برای جداسازی کامل روغن هستند.
• وجود قطعات یدکی در بازار یک مزیت رقابتی مهم است. هنگام خرید بررسی کنید که واشر، مغزی یا المنت جایگزین برای اویل سپراتور موجود باشد.

۲. سازگاری با نوع مبرد

• سیستم‌های تونل انجماد معمولاً از R404A یا R507 استفاده می‌کنند. اویل سپراتور باید برای این مبردها و روغن‌های مربوطه (مثل POE یا AB) سازگار باشد.

۳. فشار تست و محدوده دمایی

• اویل سپراتور باید توانایی تحمل فشارهای بالا در زمان استارت و قطع کمپرسور را داشته باشد.
• محدوده دمایی کاری باید با شرایط سردخانه (مثلاً -۳۰ تا +۵ درجه سانتی‌گراد) مطابقت داشته باشد.

۴. طراحی داخلی و جداسازی مؤثر

• استفاده از المان‌های فیلتر داخلی چندمرحله‌ای و صفحات پره‌ای، باعث افزایش راندمان جداسازی روغن می‌شود.
• مدل‌هایی که از طراحی کو-آلِسِر (Coalescing) استفاده می‌کنند، راندمان بالاتری دارند و مخصوص سیستم‌های حساس هستند.

مزایای استفاده از اویل سپراتور مناسب

• افزایش عمر کمپرسور به دلیل برگشت منظم روغن و جلوگیری از اصطکاک خشک
• کاهش میزان روغن مورد نیاز در مدار و کاهش هزینه‌های نگهداری
• کاهش ریسک برگشت مایع به کمپرسور در زمان بار کم یا زمان توقف‌های ناگهانی
• پایداری بیشتر فشار و عملکرد سیستم

نکاتی تکمیلی برای نصب و نگهداری اویل سپراتور

• محل نصب باید در خروجی مستقیم کمپرسور و قبل از کندانسور باشد.
• اتصالات جوشی حتماً با دقت و با تمیزکاری دقیق انجام شوند تا براده فلز وارد سیستم نشود.
• وجود شیشه رویت روغن (Sight Glass) بسیار مفید است تا سطح روغن به‌صورت بصری قابل پایش باشد.
• تست نشتی با نیتروژن پیش از راه‌اندازی توصیه می‌شود.
• پس از نصب، سیستم باید وکیوم کامل شده و روغن مطابق با مقدار استاندارد سیستم شارژ شود.

خرید کمپرسور اسکرال و تجهیزات برودتی

وحید سرما به‌عنوان تأمین‌کننده تخصصی تجهیزات برودتی، مجموعه‌ای کامل از قطعات اورجینال مورد نیاز کمپرسورهای اسکرال از جمله اویل سپراتور را با تضمین اصالت، قیمت مناسب و امکان ارسال به سراسر کشور ارائه می‌دهد. سال‌ها همکاری ما با سردخانه‌ها، چیلرها و مراکز صنعتی باعث شده تا چاپخانه‌داران و تکنسین‌ها با اطمینان کامل بتوانند قطعات حساس کمپرسور را از وحید سرما تهیه کنند. پشتیبانی فنی و مشاوره تخصصی نیز این اطمینان را می‌دهد که بهترین انتخاب متناسب با نوع کمپرسور و شرایط کاری سیستم صورت گیرد.

سوالات متداول نگهداری کمپرسور اسکرال